Balina Tarafından Yutulsak Ne Kadar Mühlet Hayatta Kalırız?

Çizgi sinemalarda ve hikayelerde gördüğümüz balinalar tarafından yutulmak kulağa biraz korkutucu geliyor olabilir. Dünyada bu durumun birkaç örneğine de şahit olmuşluğumuz var. Bir balina tarafından yutulan Pinokyo; midesinin içini karanlık, soğuk ve ıslak bir yer olarak tanım ederken hepimizin gözünde canlanmıştır bu an. Peki gerçek hayatta okyanuslardaki yırtıcı balinaların biri tarafından yutulsak, biz de Pinokyo kadar şanslı olur muyduk?

Daha evvel gerçek hayatta bir balina görmediyseniz bu hayvanların ne kadar devasa boyutta olduğunu kestirim etmeniz biraz güç. Dünyanın en büyük hayvanı olan mavi balinayı ele alırsak bu durumu daha rahat kavrayabiliriz. Mavi balinaların sadece ağızları bile ortalama bir filin tartısından daha fazladır, ki bu da balinanın ağzına ortalama 400 insanın sığacağı manasına gelir!

Balinaların anatomilerine bakılacak olursa gerçekten de insan yutmaları mümkün görünüyor mu?

Ağız ve mideleri devasa boyutta görünse bile balinaların boğazları şaşırtan biçimde dar bir yapıya sahiptir. Araştırmacılar, boğazlarının yapısından lakin bir insan kolunun sığacağı genişlikte olduğunu söylüyor. İnanması biraz güç, kabul ediyoruz. Zaten bir insanı da lakin kesimlere ayırıp yutabilmeleri gerekiyor ki bu da mümkün bir yol üzere görünmüyor. Zira balinaların birçoğunda bizleri parçalayacak dişler yoktur.

Bunun yerine beslenmelerini “balina çubuğu” ile gerçekleştirirler. Balina çubuğu, biyolojik manada dişsiz balinaların ağzında bulunan, 4-5 m kadar uzunluğunda ince uzun levhalar biçiminde, üst çene boyunca iki sıra saçak üzere dizili diş fırçasına benzeyen, besinin toplanıp ağızda alıkonulabilmesi için diş misyonu yapan bir uzuvdur.

1891’de denizci James Bartley’in ispermeçet tipi balina tarafından yutulduğu kayıtlara geçmiştir.

Türlerin ortasında en tehlikeli olarak bilinen ispermeçet balinası tarafından yutulan şahıstan daha değişik olan bir durum var ki bu haberi balina tarafından yutulan James Bartley’in şahsen ilan etmesi. Kıssaya nazaran denizcinin gemisi, balina tarafından taarruza uğramış; devasa balinanın saldırısına uğrayan denizci, akın sırasında balina tarafından yutulmuş ve sonraki güne kadar ortaya çıkmamış!

Bartley’i aramak için çalışmalara başlayan mürettebat, balinayı etkisiz hale getirip içine baktıklarında dostları ile karşılaşmışlar. Argümana göre Bartley’in kolları ve yüzü, balinanın midesinde bulunan asitler sebebiyle beyazlaşmış; gözleri de bu asit yüzünden görmez hale gelmiş. 

Peki balina tarafından yutulduğunuzda endişelenmeniz gereken tek şey mide asidi mi?

Aslında tasa duyulması gereken birinci şey, dişleri olan balina türlerindeki dişlerin, bir şef bıçağı kadar keskin olmasıdır. Yaklaşık 20 cm uzunluğunda ve 40 adet dişin ortasında kendinizi hayal edebiliyor musunuz? Edemezsiniz çünkü muhtemelen keskin dişlerden geçmeye çalışırken hayatta olmayacaksınız.

Diyelim ki bu dişlerin hepsini geçebilecek kadar şanslısınız. Daha sonra ne olacak?

İlk durak noktanız balinanın boğazı olacak. Burası hem karanlık hem de mukuslu bir yapıya sahip. Bunlardan daha berbatı ise oksijen açısından hayli eksik, metan gazı açısından çok güçlü. Bu yüzden boğaz kısmında nefes almak gitgide bir azaba dönüşecektir.

O esnada sizi yutmaya çalışan balinanın boğazı içeri ve dışarı olarak kasılacak, bu kasılmalar gerçekleştikçe size acı verecek ve derinizin her bir noktasına işleyen hidrolik asitleri de yavaş yavaş hissetmeye başlayacaksınız.

Bunları öğrenince hepimizin aklına tıpkı şey geldi değil mi? Evet, muhtemelen James Bartley’in balina tarafından yutulduğu ünlü hikaye bir palavra ya da yanılsamadan ibaretti.

Bir sonraki durak neresi?

Dört midesi bulunan balinaların boğazından geçtikten sonra birinci durak en büyük mide olacaktır. Burada biyolüminesans kalamarlarıyla birlikte bir ölçü acılı vakit geçireceksiniz. Işıklı kalamarlarla geçirilen hoş vakitten sonra bu mideden öbür mideye geçiş yapacaksınız.

Öğütme sürecinin gerçekleştiği ikinci midede, asitler tüm bedeninizi küçük taneciklere ayıracaktır. Buradan sonra kalan birkaç ana kemiğiniz de öğütülecek ve balinanın dışkısıyla birlikte dışarı atılacaktır. Bu yüzden bir balina tarafından yutulduğunuzda balinanın midesinden çıkıp bu öyküyü anlatma ihtimaliniz, aslında bir ihtimal dahilinde bile değildir.

Neyse ki korkmamıza gerek yok. Balinalar için beşerler, alımlı bir yiyecek değildir.

Dışarıdan bakıldığında ne kadar yabanî ve büyük bir hayvan üzere gözükseler bile gariptir ki balinalar beşerlerle ilgilenmiyor. Hem anatomik yapıları bir insanı yutmaya müsait değil hem de onlar daha çok deniz canlılarıyla besleniyorlar.

Ancak bir istisna yaşandığını varsayarsak da hayatta kalmak için muhtemelen boğulmadan evvel 3 dakikanız olacaktır. Zira balinaların midelerinde nefes alabileceğimiz bir oksijen yoktur. Bu da bize ortalama 3 dakika vadediyor. 

Araştırmacılar, rastgele bir kişinin okyanusta, bilhassa bir ispermeçet balinasıyla müsabaka ihtimalinin milyonda bir olduğunu, zira bu balinaların okyanusun yaklaşık 3 bin kilometre derinliğinde yaşadığını belirtiyor. Korkmamıza gerek yok!