Eski Vakitlerde Tarımdaki Randımanın Bile Artmasını Sağlamış Sirius Yıldızı Hakkındaki Bu Bilgileri Okuyunca Çok Şaşıracaksınız
Henüz büyüklüğü hakkında net bir bilgiye sahip olamadığımız ve muhtemelen uzun bir müddet daha olamayacağımız cihan, birçok değişik şeyi bünyesinde barındırıyor. Milyonlarca galaksiye konut sahipliği yapan kozmosu keşfetmek için önümüzde daha uzun bir yol var ancak tarih boyunca birçok toplum bununla alakalı çeşitli çalışmalar yaptı. Biz de bugün gökyüzüne baktığınızda görebileceğiniz en parlak yıldız olan Sirius hakkında çalışmaları inceledik.
Güneş’e kıyasla hayli büyük olan bu yıldızın yaklaşık 200 ila 300 milyon yıl evvel oluştuğu iddia ediliyor. Dünya’ya yakınlığından ötürü bu kadar parlak bir formda görebildiğimiz Sirius, günümüzde de dahil olmak üzere birçok kitaba, sinemaya ve diziye bahis olmuştur. Şayet bu dediklerimizden sonra aklınızda Sirius yıldızı nedir, Dünya’dan ne kadar uzakta, büyüklüğü ne kadar üzere sorular oluştuysa hiç vakit kaybetmeden içeriğimizi okumaya geçebilirsiniz.
Sirius yıldızı hakkında bilgiler:
- Sirius aslında ikili bir yıldızdır.
- Sirius A, Güneş’in kütlesinin yaklaşık 2 katıdır.
- Eski Mısırlılar için hayli değerli bir yere sahipti.
- Gökyüzündeki en parlak yıldızdır.
- 200 ila 300 milyon yıl evvel oluştu.
- Harry Potter serisinde yer alıyor.
- Birçok kişi tarafından UFO sanılıyor.
- Hızı ölçülen birinci yıldızdır.
Sirius aslında ikili bir yıldızdır
‘Alpha Canis Majoris’ olarak da isimlendirilen Sirius, spektral tip olarak A1’e aittir. Buna misal yıldızlar, sıcaklık ve renk bakımından A0 ve A1 ortasında yer alırken, Sirius’un öteki spektral özellikleri de A1’e daha uygundur. Yani her ne kadar birinci bakışta tek bir yıldız üzere görünse de Sirius aslında Sirius A ve Sirius B’den oluşan ikili bir yıldızdır.
Sirius A birincil yıldız, Sirius B ise yoldaş yıldız olarak kabul ediliyor. Sirius B, DA2 Spektral tipinde bir beyaz cüce yıldızdır. Görünür büyüklüğü -1,46 olan Sirius, gece gökyüzündeki en parlak ikinci yıldız olan Canopus’un yaklaşık iki katı kadar parlaktır.
Sirius A, Güneş’in kütlesinin yaklaşık 2 katıdır
Sirius A, Güneş’e kıyasla hayli büyük ve ağır bir yıldız. Güneş’in yaklaşık 2 katı kütleye sahip olan Sirius’un Güneş’ten daha kısa bir ömre sahip olacağı varsayım ediliyor. Bunun en büyük nedeni ise daha yüksek kütlelere ve sıcaklıklara sahip olmaları nedeniyle daha süratli yanması.
Araştırmacılar, Sirius A’nın yıldız evrimindeki geleceğinin beyaz bir cüceye dönüşmesiyle son bulacağını iddia ediyor. Bu iddialar, Sirius’un şimdi ömrünün ortasında olduğunu ve şimdi evriminin son evrelerine girmemiş olduğunu gösteriyor.
Eski Mısırlılar için epey değerli bir yere sahipti
Eski Mısır’da ‘Sothis’ olarak bilinen Sirius, Mısırlılar açısından hayli değerliydi. Tarım bakımından verimli topraklara sahip olan Mısır halkı, Sirius yıldızının doğuşuna nazaran Nil Nehri’nin her yıl gerçekleşen taşma olayını kestirim etmeye çalışıyordu. Zira Nil Nehri’nin taşması, tarım için hayati değere sahip olan çamur ve suyu sağlıyordu. Bu nedenle, bu parlak yıldızın doğuşu, Eski Mısırlılar ortasında rahmet manasına geliyordu.
Gökyüzündeki en parlak yıldızdır
Canis Major (Büyük Köpek) takımyıldızında yer alan Sirius, Dünya’ya 8,6 ışık yılı uzaklığı ile gözlemleyebildiğimiz en yakın yıldızlardan biridir. Yıldızların parlaklığı, Dünya’ya olan aralarına bağlıdır, hasebiyle Sirius’un Dünya’ya bu kadar yakın olması, bu kadar parlak görünmesini sağlayan en değerli faktörlerden biridir.
Ancak Sirius A, araya bağlı olmaksızın da epey parlak bir yıldız. Güneş’in yaklaşık 25 katı parlaklığı sahip olan Sirius A, muazzam derecede yüzey sıcaklığına ve yüksek güce sahiptir.
200 ila 300 milyon yıl evvel oluştu
Sirius yıldız sisteminin son yıllarda yapılan araştırmalara nazaran 200 ila 300 milyon evvel oluştuğu tahmin ediliyor. Bu kestirim ise Sirius A’nın günümüze kadar yaşadığı evrimsel sürecine nazaran yapıldı. Üstte da belirttiğimiz üzere spektral tip olarak A1’e ilişkin olan bu yıldızın yaşadığı hayat döngüsüne nazaran yaş iddiası kolay bir formda yapılabiliyor.
Genellikle Sirius ve benzeri özelliklere sahip başka yıldızların ömrü yaklaşık 1 milyar yıl kadar olabiliyor. Bu, Sirius A’nın önünde daha uzun yıllar olduğunu gösteriyor. Sirius B’nin ise bir ana dizi yıldızı olduğu ve yaklaşık 120 ila 150 milyon yıl evvel beyaz bir cüce yıldıza dönüştüğü iddia ediliyor.
Harry Potter serisinde yer alıyor
Sirius, dünya sinema tarihinin en ünlü serilerinden olan Harry Potter’daki Sirius Black karakterine ismini veriyor. Büyük Köpek takımyıldızında yer alması, Sirius Black’in bir Animagus olarak köpeğe dönüşebilme yeteneğiyle kontaklı. Sirius Black’in köpek hâli, büyük ve siyah bir köpek olarak tasvir edilir, bu da hem Sirius isminin kökenine dair ayrıntılara yer verir hem de karakterin yürek ve esirgeyici üzere özellikleri temsil eder.
Birçok kişi tarafından UFO sanılıyor
Oldukça parlak bir yapıya sahip olması ve atmosferik şartlara bağlı olarak gözlendiği sırada bariz bir titreme ve renk değişikliği yaşaması nedeniyle birçok kişi tarafından UFO sanılabiliyor. Atmosferde meydana gelen dalgalanmalar, yıldızların yaydığı ışığın Dünya’ya yanlışsız gelirken farklı hava katmanlarından ötürü kırılmasına neden olur. Sirius’un ışığı da atmosferdeki bu dalgalanmalardan etkilenir ve titreyerek aldatıcı bir görünüme sahip olur.
Hızı ölçülen birinci yıldızdır
Sirius, suratı ölçülen birinci yıldızdır. 19. yüzyılın ortalarında yaşayan ünlü Alman Astronom Friedrich Wilhelm Bessel, bu yıldızın suratını ölçmeyi başarmıştır. Wilhelm Bessel, 1838’de Sirius ve emsal yıldızların kendi yıldızlarını çevreleyen görünmez eşlerinin kütleçekim tesiri altında hareket ettiğini gösteren, küçük ve sistemli hareketlerini tespit etti. O yıllarda yapılan tüm bu müşahedeler, Sirius’un hızını belirlemek için kullanıldı ve birebir vakitte o vakte kadar varlığına dair rastgele bir bilginin yer almadığı Sirius B’nin varlığına dair birinci ipuçlarını verdi.
Uzay ve yıldızlara dair daha çok içeriğe aşağıdaki ilişkilerden ulaşabilirsiniz: