Evvel Japonya, Artık de İtalya ve İzlanda… Dünyanın Dört Bir Yanındaki Volkanlar Neden Durup Dururken Faaliyete Geçti?

İzlanda, yaşadığı zelzele fırtınasının nedeni olarak okyanus tabanında, ülkeye yakın bir noktada gerçekleşen volkan patlamalarını gösteriyor. Japonya’da ise ülkenin açıklarında misal bir olay yaşanırken, binlerce adadan oluşan ülkeye bir ada daha eklendi. Son olarak İtalya’da Etna yanardağı harekete geçti. Pekala bu olaylar ülkemizi nasıl etkileyebilir?

Onlarca volkan şu anda aktif

Smithsonian Enstitüsü’nün 11 Ekim 2023′te yaptığı açıklamaya nazaran Dünya çapında 46 yanardağ faaldi. Bu yanardağların kimileri aktivitelerini durdururken yeni yanardağlar faaliyete geçti. İzlanda’da Fagradalsfjall Yanardağı, sarsıntıların akabinde volkanik faaliyetler nedeniyle acil durum ilan edilmesine neden oldu. İtalya’da Etna yanardağı da tekrar parçacık ve duman püskürtmeye başladı.

İzlanda Meteoroloji Dairesi, Reykjanes adı verilen yarımadada patlama mümkünlüğünün arttığını belirterek ülkeyi turuncu alarma geçirdi. Birkaç gün içinde gerçekleşmesi beklenen patlama, akıllara 2021 yılını getiriyor. 2021’de yaşanan patlama sonrasında Avrupa’nın değerli kısmında hava ulaşımı aksamıştı. 

İtalya’da Sicilya Adası’nda bulunan Etna, ülkenin en büyük yanardağlarından biri. Ülkenin Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü (INGV) tarafından yapılan açıklamada, yanardağın güneydoğusundaki bir kraterden güçlü bir lav akışı olduğu ve püskürtülen küllerin 4500 metre yüksekliğe ulaştığı tabir edildi. Küller sebebiyle Etna’nın yakınındaki yerleşim üniteleri kül altında kaldı. Etna, Avrupa’nın en yüksek faal yanardağı olarak biliniyor. 

Japonya’da ise eski ismiyle Iwo Jima, yeni ismiyle Iwoto’nun yaklaşık 1 kilometre açığında bir volkanik yapının faaliyete geçmesi ise yeni bir ada ortaya çıkarmıştı. Bu bölgede de yanardağ faaliyetleri devam ediyor. Buradaki patlama, Temmuz ayında ortaya çıktı. 

Volkanları iklim değişikliği ve yörünge değişimleri etkiliyor

Endonezya, Japonya, Rusya, ABD, Papua Yeni Gine oldukça etkin bölgeler ortasında yer alıyor. En azından yanardağ patlamaları ülkemize yakın noktalarda gerçekleşmiyor fakat patlamaların tesirinin büyük olması durumunda, başta hava trafiği olmak üzere pek çok aksaklığa da neden olabiliyor. 

Aslında daima yeni yanardağlar aktivitelerinin ortaya çıkmasına neden olan pek çok etmen var. Örneğin Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş suratı daima olarak değişiyor. Ayrıyeten bu sürat değişimi ile birlikte rotasyon istikameti de daima küçük oranda farklılıklar gösteriyor. Bu durumun sonucu olarak da yanardağ aktivitelerinin arttığını gösteren çalışmalar bulunuyor.