Ezkaza Hesabınıza Para Gönderildiğinde Nasıl Bir Yol İzlemelisiniz, Harcarsanız Başınıza Bir Şey Gelir mi?

Parasal faaliyetlerin ekseriyetle banka hesap numaraları yahut IBAN numaraları aracılığıyla yapılması pratik olsa da bu teknoloji nedeniyle çeşitli aksaklıklar da ortaya çıkabiliyor.

Para transferi yapan bireyler sehven yanlış bir hesaba para gönderdiği takdirde, hesabına para yatan kişi hukuken sebepsiz zenginleşmiş olacaktır. Bu yüzden hesabına para yatan kişinin çabucak sevinmemesi gerekiyor.

İzlenmesi gereken hukuksal metotlar şunlar:

Sebepsiz Zenginleşme

Kendi banka hesabına, tarafı olmadığı bir bağlantı sebebiyle para yatırılmış ve hasebiyle haklı bir sebebe dayanılmaksızın oburunun emeğinden yahut mal varlığından hisse almış olan kişi, hukuken “sebepsiz zenginleşmiş” kabul edilmektedir. Öbür bir tabirle bir zenginleşmenin gerçekleşmemiş, geçerli olmayan yahut sona ermiş bir sebebe dayanması halinde zenginleşen kişinin, zenginleştiği kısmı iade etme yükümlülüğü ortaya çıkmaktadır.

Bu durumda, para transferi yapılmak istenen şahıs dışında bir şahsa kazara gönderilen paranın iadesi için 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen sebepsiz zenginleşme kararlarına dayanılarak davalının ikametgah adresinde bulunan Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava ikame etmek gerekmektedir.

Dava açılmadan evvel sebepsiz zenginleşen kişinin uygun niyetli olarak (sebepsiz zenginleştiğini bilmeden ve bilmesi kendisinden beklenmeyen) zenginleşmeyi sağlayan (mal ya da) parayı elinden çıkarması halinde işbu bedeller geri istenememekte olup, lakin kalan pahalar geri istenebilmektedir. Yeniden sebepsiz zenginleşen düzgün niyetli üçüncü kişi, zenginleşmeye neden olan malın üzerinde yaptığı zorunlu ve faydalı masrafları göndericiden geri dahi isteyebilmektedir.

Paralel formda, sebepsiz zenginleşen kişi berbat niyetli ise bu sefer gönderici, mal üzerinde yapılmış olan zarurî ve faydaları masraflar sebebiyle zenginleşmeye sebep olan mal üzerindeki paha artışını da geri isteyebilmektedir.

Sebepsiz zenginleşmeden doğan taleplerle ilgili açılacak davalar, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl ve herhalde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıllık zamanaşımı mühletine doğaldır.

Sonuç

Yukarıda anılan münasebetlerle sehven gerçekleşen para transferi sürecin iptali ve sebepsiz zenginleşilen meblağın iadesi için mühleti içinde Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde sebepsiz zenginleşme davası açılmalıdır. Bu noktada belirtmek gerekir ki davaya bahis olan sebepsiz zenginleşmenin kişinin kusuru ile değil, bankanın kusuru ile gerçekleştiğinin tespiti durumunda tarafların yaptığı tüm yargılama sarfiyatları ilgili banka tarafından karşılanmaktadır.

Örnek bir olay:

Kayseri’de yaşayan O.A., tanımadığı biri tarafından ezkaza hesabına yatırılan 3500 TL’yi harcadı. Bunun üzerine dava açılan O.A., 4 yıl 6 ay mahpus ve 8.000 lira isimli para cezasına çarptırıldı.

Bir öteki olayda ise banka hesabına ezkaza 28.000 euro yatırıldığını fark eden Durmuş Şahan, parayı sahibine iade etti.

Kötü niyetli olsaydı ceza alacaktı.

ABD’deki bir olay: Bir adamın banka hesabına ezkaza 50 milyar dolar üzere inanılmaz ölçüde bir para yatırıldı.

“Bizim olmadığının farkındaydık. Onu kazanmadık. Bu yüzden harcamadık” diyen adam, parayı harcamaları halinde bunun “hırsızlık” sayılacağını bildiğinden hesaplarında hiçbir süreç yapmadan tutmak için iki sefer düşünmediğini belirtiyor. Kolluk kuvveti olarak çalışmış olması da bu kararında tesirli olmuş olabilir. Ama birden fazla kişinin bu mevzuda bilgisi olmadığı için şeytana uyulabiliyor.

Peki hesabınıza ezkaza para yatırılırsa ne yapmalısınız?

Hesabınıza kazara para yatırılması durumunda iade sürecini gerçekleştirmeniz en doğrusu olacaktır. Yanlışlık fark edildiğinde yapılması gerekenler ise şu biçimdedir: 

• En süratli biçimde bankanın müşteri hizmetleri servisine ulaşarak kusurlu para transferini bildirmelisiniz. 
• Gönderici de birebir bankanın müşterisi ise sorunu banka ile kolaylıkla çözebilirsiniz. Aksi durumda ise süreç biraz daha uzayabilir.
• Karşı tarafın hesabı için bloke edilmesini isteyebilirsiniz. Bilhassa büyük ölçülerde para transferlerinde bu tedbiri almak kıymetlidir. Para EFT ile geliyorsa kolay kolay iptal edip parayı geri döndürebilirsiniz.