Hidrojenle Çalışan Otomobiller Varsa Suyla Çalışan Neden Yok?
Otomotiv bölümü, son devirlerde uygundan iyiye elektrik motorlu araçları benimsedi. Aslında üzücü da olmadı. Çünkü elektrik, kullanımı sırasında fosil yakıtlara kıyasla inanılmaz derecede pak. Ayrıyeten şayet imkanınız varsa, elektrikli bir otomobilin yakıt maliyetini sıfıra düşürmek bile mümkün. Bunun için yapmanız gereken, güneş panelleri ile enerji üretmek. Teknik olarak sistemin parasını çıkardıktan sonra, hiçbir maliyetiniz kalmamış olacaktır.
Peki elektrikten daha ucuz bir gereç? Mesela su. Kimya ile ortası biraz güzel olanlar bilir; suyu oluşturan hidrojen yanıcı, oksijen ise yakıcı bir unsurdur. Bu durumda suyu yakıt olarak kullanmak çok daha mantıklı olmaz mıydı? Üstelik hidrojen yakıtlı otomobiller çoktan üretilmiş durumdayken…
Evet, aslında su ile çalışan otomobiller üretilebilir!
Hatta denenmiş projeler de bulunmaktadır. Örneğin SEAT, bundan yıllar evvel atık su ile çalışan araba üretti ve bu araçları etkin olarak da test etti. Pekala sonra ne oldu? Proje, tarihe gömüldü.
Madem suyla hatta atık suyla bile çalışan otomobiller yapıldı, pekala neden vazgeçildi?
Bunun nedeni, kesin bir lisanla “kimya”. Evet, suyun kimyası doğrudan yakıt olarak kullanılmaya pek de müsait değil. Çünkü su kararlı bir unsur. Ayrıyeten hidrojen ile oksijen atomları ortasında da sıkı bir bağ var. Tüm bunlarla birlikte sıvı haldeki suyun sahip olduğu güç, bir motoru çalıştırabilecek seviyede değildir. İşte bilinen bu bilgiler ışığında, suyu yakıt olarak kullanmanızı sağlayan iki yöntem tercih edersiniz.
Bu prosedürlerden birincisi, suyu kaynatarak hareket gücünü artırmak ve motora güç vermektir. Aslında bu, epey bilindik bir şeydir. Örneğin; kömürle çalışan tren ve gemiler. Geçmişte epey yaygın olan bu araçlarda su kaynatılır, buharın gücü ile hareket sağlanırdı. Lakin bunun günümüzde hiçbir geçerliliği yok. Sonuçta kömür, fosil kaynaklı bir yakıt. Yani doğayı kirletecek. Ayrıyeten kömürü küçük bir arabada nasıl yakacaksınız? Bu yolu eledik gitti.
Gelelim ikinci yola: Suyu elektroliz ederseniz yakıt olarak kullanabilirsiniz!
Elektroliz, en kolay kimyasal ayrıştırma usullerinden bir adedidir. Bir kabın içerisine suyu koyar, akabinde da + ve – yüklere sahip olan elektrot isimli çubukları kaba daldırırsınız. Güç kaynağından gelen + ve – yüklü çubuklar, bir mühlet sonra elektron transferi için hidrojen ve oksijen moleküllerini çekmeye başlar. Bu sürecin sonunda hidrojen ile oksijeni birbirinden ayırmış olursunuz.
Elektroliz sonrasında yakıt elde ettiniz. Lakin bunu kullandığınızda suyla çalışan bir otomobil yapmış olmazsınız.
Çünkü sizin kullandığınız motora güç sağlayacak olan tek şey, ayrıştırılmış hidrojendir. Suyu yalnızca aracı olarak kullanmış olursunuz. Bu durumda da zati hidrojenle çalışan bir araç yapmış olursunuz.
Bu noktadan sonra, “Peki hidrojen yakıtlı otomobiller neden yaygınlaşmadı?” diye merak etmiş olabilirsiniz. Çabucak açıklayalım. Elektroliz, verimli bir yol değildir. ABD Güç Bakanlığı için kurulmuş olan Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı bünyesinde çalışmalarını sürdüren bilim insanlarından Timothy Lipman, en gelişmiş elektroliz formüllerinin kullanılması halinde bile elde edilebilecek verimin yüzde 75 seviyelerinde olacağını söylüyor. Üstelik bunu hidrojen pillerinde depolayıp motor çalıştırırsanız da elde ettiğiniz enerjinin yalnızca yüzde 60’ını kullanabiliyorsunuz. Yani verimlilik, içten yanmalı yahut elektrikli otomobillere kıyasla epeyce düşük kalıyor.
Her şeye karşın başta Toyota ve Hyundai üzere devler olmak üzere kimi otomotiv şirketleri, hidrojen yakıtlı otomobillerin bir gün istenen noktaya ulaşacağını ve elektrikli arabalardan daha avantajlı hale geleceğini savunuyorlar. Üstelik bu alanda yapılan çalışmalar da tüm süratiyle devam ediyor. Tahminen hiçbir vakit suyu direkt otomobillerimizin motoruna gönderemeyeceğiz fakat suyu oluşturan hidrojen, bir gün araba dünyasında yesyeni bir sayfa açabilir.