Interstellar Sinemasındaki Uzay Aracının Dönerek İlerlemesinin Sebebi Neydi?

Aslında nedeni hayli kolay ancak sineması izlerken bu ayrıntısı pek düşünmemiş olabilirsiniz. Ne de olsa sinemadaki dikkat alımlı ayrıntıların sayısı hayli fazlaydı.

Sorunun yanıtını formüllerle vermek yerine “bir çocuğa anlatır gibi” kolay bir lisanla ve örneklerle vereceğiz. Nedenini çabucak kavrayacaksınız.

Halka biçimindeki araç, kendi etrafında dönerek yapay bir yer çekimi yaratıyor. Bunu da merkezkaç kuvvetiyle yapıyor.

Bu yapay yer çekimi olmasaydı, Cooper ve takımı bu biçimde ayakta rahatça duramazlardı.

Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlar gibi süzülerek ilerlemeleri gerekirdi.

Yer çekimi faktörü ortadan kalktığında ise süzülerek hareket etmeleri gerekmişti.

Diğer araçta ise yapay bir yer çekimi yoktu.

Peki nasıl oluyor da bu yapay yer çekimi oluşuyor?

Çok uzun uzay seyahatlerinde astronotlar yer çekimi yokluğundan ötürü kas ve kemik kaybederler. Sinemadaki takımın bundan etkilenmemesi için yer çekimi bu biçimde oluşturulmuş, bunun en kolay yolu ise uzay aracının bu biçimde dönmesi.

Merkezkaç kuvveti sayesinde uzay aracının içinde ne varsa adeta araca yapışıyor, bir öbür sözle uzayda bir tartıya sahip olabiliyorlar.

Basit bir örnekle durumu daha anlaşılır yapalım:

İçi su dolu bir kovayı bu halde çevirdiğinizde kovanın içindeki suyun dökülmemesinin nedeni de birebir fizik kanununa dayanır.

Bu dönme hareketinin oluşturduğu kuvvete “santrifüj kuvveti” de denir. Dönme suratı ne kadar süratli olursa, bu “yer çekimi” hissi de o kadar güçlü olur.

Bu kuvvet, dönme suratı ve dönme çemberinin yarıçapına bağlıdır. Yani, dönme suratı arttıkça yahut dönme çemberinin yarıçapı büyüdükçe santrifüj kuvveti de artar.

Örneğin bir otomobil viraj alırken, arabanın dışına gerçek bir kuvvet hissedilir. Bu da bir çeşit santrifüj kuvvet tesiri yaratır. Bu kuvvetin yarattığı his, yer çekimini taklit edebilir, bu yüzden uzay araçlarındaki yer çekimi simülasyonlarında sıklıkla kullanılır.

Bir dizi modülden oluşan Endurance, eğer daha süratli dönerse, bilhassa de dizaynının hudutlarının ötesine geçerse, bu dönüşten kaynaklanan artan santrifüj kuvveti nedeniyle parçalanır.

Ayrıca, çok süratli dönen bir araç, astronotların hareket etmelerini ve işlerini yapabilmelerini zorlaştırır. Fizyolojik olarak da rahatsız olmalarına neden olur. Bu nedenlerden ötürü uzay araçlarının dönme suratları optimum düzeyde tutulur.

Benzer bir durumu 2001: A Space Odyssey sinemasında de izlemiştik.

Bu sayede içindeki beşerler rahatça hareket edebiliyordu.

Peki kimler bu sinemaları izlerken Newton’un bu 1. Maddesi’ni düşünmüştü?