İtalya’daki Bu Köyde Neden Türk Bayrakları Asılı?

Moena, İtalya’nın kuzeyinde yer alan küçük bir köy. Büyüleyici Dolomitler’in kalbinde yer alan ve Catinaccio, Sassolungo, Monzoni ve Latemar üzere dağlarla çevrili olan bölgede Türk bayrağı dalgalanıyor.

İtalya’da bu türlü bir köyün varlığı hepimizi şaşkına çevirse de bu durumun tarihi bir geçmişi var. Osmanlı periyoduna kadar uzanan bir tarih, bugün kendisini Türk olarak kabul eden bir halkı doğurdu. Tarihin tozlu sayfalarını karıştırırken karşımıza çıkan bu Türk Köyü’nün geçmişindeki perdeyi bir arada aralayalım.

Moena Köyü’nün tarihi nasıl Osmanlı’ya dayanıyor?

Bu şaşırtan öykü, yurdundan binlerce kilometre uzakta, hiç bilmediği bir ülkede yalnız kalan yaralı bir Osmanlı yeniçerisiyle başladı. Rivayete nazaran Hasan isminde bir yeniçeri, Rusça, İtalyanca ve Almanca bilgisi sayesinde Osmanlı ordusunda istihbarat subayı olarak görevlendirilmişti.

Orhan Yeniaras’ın “El Turco” isimli kitabına nazaran yeniçeri, bilgi toplamak için Hristiyan rahip kılığında Venedik, Viyana, Berlin ve Roma’yı birçok sefer ziyaret edermiş. Ama Osmanlı sadrazamı Kara Mustafa Paşa’nın 1683’te İkinci Viyana Kuşatması için yola çıkmadan evvel kaybolan 12 Osmanlı casusu hakkında bilgi toplamasını istemesi, Hasan’ın hayatını baştan aşağı değiştirecekti.

Sadrazam, kuşatma sırasında saldırıyı geciktirdiğinden Osmanlı’nın kazanma durumu gitgide imkânsızlaştı. Bu durum karşısında yeniçeri Hasan, sadrazamı aldığı yanlış kararlar için eleştirmişti.

O devirde bir paşanın aldığı karara karşı çıkmak her yiğidin harcı değildi. Olağan ki Hasan’ın bu yürekli çıkışı da ona değerliye mâl oldu. Osmanlı ordusunda bir paşanın kararlarını sorgulamak bilhassa bir yeniçeri için hiç uygun değildi. Paşa, Hasan’ın başını kesmeleri için gereken buyruğu verse de yeniçeri çoktan inançlı bir yere ulaşmak için yaklaşık 200 kilometre öteye gitmişti. Ulaştığı yer ise kestirim edeceğimiz üzere Moena oldu.

Moena halkı yaralı Osmanlı yeniçerisine kapılarını açtı. Burada bulunan yerlilerin ‘El Turco’ ismini verdiği Hasan, köyden biri oldu ve vakit içinde İtalyan bir bayanla da evlendi.

Belinde kılıç, başında sarığıyla Osmanlı geleneklerini burada da devam ettiren asker, kısa müddette Moena’nın zenginlerinden biri olur. Ancak huzuru kısa mühlet içinde Alman derebeyleri tarafından bozulacaktır. Derebeyler köyü talan ederler, bu durum karşısında yeniçeri, Ausburg Dükalığı’nın adaletten uzak vergi sistemine karşı isyan ederek bu adaletsiz nizamı lehine çevirerek köylüleri de yanına çeker.

Hasan’ın bu çıkışı, Moena halkını Almanlarla savaşmaya yöneltti ve kasabanın adeta kahramanı haline geldi. Moena’ya adalet götüren El Turco, verilen bilgilere nazaran ömrünün sonuna dek bu küçük köyde hayatını sürdürmüştü. O günden bugüne Moena köyü La Turchia ya da öbür ismiyle Rione Turchia olarak da anıldı.

Nesilden nesile aktarılan bu kıssa artık Moena ile özdeşleşmiş durumda. Köyde Türk bayrağı, Hasan’ın her geçen gün anılmasına sebep oluyor.

Yeniçeri Hasan’dan sonraki nesli, bu küçük İtalyan kasabasında anısını yaşattı. Bu Osmanlı askerinin kıssası Moena Türk Bayramı’nda da kutlanmaya devam ediyor. Bu şenlik, her sene Ağustos ayının birinci haftasında kutlanmakta. Hatta halk, yeniçeri giysileriyle bu günü kutluyor.

Moena halkı, Osmanlı’dan günümüze kadar çok uzun bir müddettir tıpkı Türk üzere yaşıyor. Böylelikle vakit içinde kaybolmuş ve unutulmuş olan Osmanlı geleneklerini de yaşatıyorlar.