Kan Analizinde MCV Nedir, Düşüklüğü Ne Manaya Gelir?
Vücudumuz bir saniye bile hiç durmadan tıkır tıkır çalışan bir makine üzere. Bu makine kesimlerinin sayısı kadar, boyutları da kıymetli. Örneğin bedenimize oksijen taşımakla vazifeli kırmızı kan hücrelerimizin boyutunu gösteren MCV pahasının düşüklüğü ya da yüksekliği durumu, kişinin pek çok farklı hastalıktan birine sahip olduğunu gösterebilir.
MCV kıymeti, standart kan sayım testi ya da gibisi bir kan analizi ile kolay kolay ölçülebilir. Elbette tek başına kolay bir kan testi her vakit bir hastalığın tek teşhis aracı değildir lakin MCV bedelinde yüksek ya da düşük bir oran görüldüğü vakit kimi hastalıklardan şüphelenilir ve buna uygun ek testler istenebilir. Gelin MCV nedir, yükselirse ne olur, düşüklüğü ne manaya gelir gibi merak edilen soruları tüm ayrıntılarıyla inceleyelim.
Temel bir tarif yaparak başlayalım; Kan analizinde MCV nedir?
Mean Corpuscular Volume, Türkçesi ile ortalama hücresel hacim, kısaca MCV; kanımızda bulunan üç farklı tıp hücre sınıfından biri olan ve bedenimize oksijen taşımakla vazifeli kırmızı kan hücrelerinin boyutunu ifade eden bir bedeldir. Kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı olup olmadığını anlamanın en tesirli formüllerinden biri MCV pahasına bakmaktır.
İdeal MCV kıymeti kaç olmalıdır?
İdeal MCV bedeli bireyden bireye nazaran değişiklik gösterebilir lakin ortalama bir kıymet vermek gerekirse; yetişkinlerde, yaşlılarda ve çocuklarda 80 – 95 fl, yenidoğan bebeklerde ise 96 – 108 fl ideal MCV pahası olarak kabul edilir.
MCV bedeli 80 fl oranından düşük olduğu vakit kırmızı kan hücreleri olağandan küçük kabul edilir ve bu duruma mikrositoz denir. MCV bedeli 100 fl oranından yüksek olduğu vakit kırmızı kan hücreleri olağandan büyük kabul edilir ve bu duruma makrositoz denir. Her iki durum da farklı hastalık ve rahatsızlıkları işaret edebilir.
MCV düşüklüğü ne manaya gelir, neden düşer?
- Demir eksikliği anemisi
- Akdeniz anemisi
- Kurşun zehirlenmesi
- Kronik hastalık anemisi
- Sideroblastik anemi
- Vitamin eksiklikleri
- Radyoterapi
Demir eksikliği anemisi:
MCV düşüklüğünün en yaygın görülen nedenlerinden biri olan demir eksikliği anemisi; kan kaybı, uzun adet periyodu, çölyak hastalığı, yetersiz beslenme, enfeksiyonlar üzere farklı nedenlere bağlı olarak oluşabilir. Bilhassa çocuklarda ve gebelerde demir eksikliği en sık görülen meselelerin başında gelir.
Akdeniz anemisi:
Talasemi olarak da bilinen akdeniz anemisi, kalıtsal olarak aktarılan bir kansızlık çeşididir. Hastalık taşıyanlarda ve gerçek hastalarda farklı belirtiler görülür. Hastaların kan bedelleri çok düşük olduğu için bu durum çabucak anlaşılır lakin taşıyıcılar MCV bedeli üzere kimi kıymetlerin düşük olması dışında kendini çabucak aşikâr etmeyebilir.
Kurşun zehirlenmesi:
Ağır kimyasal bir unsur olan kurşuna çok fazla maruz kalınması durumunda da MCV bedeli düşecektir. Bilhassa madencilerde, kirli havanın olduğu bölgede yaşayanlarda, sanayi çalışanlarında, oto tamircilerde ve gibisi dallarda sıkça karşılaşılan bir durumdur. Demir eksikliği ile karıştırılsa da çok daha önemli bir sıkıntıdır.
Kronik hastalık anemisi:
Farklı kanser çeşitleri, crohn hastalığı, endokardit, böbrek hastalıkları, AIDS, diyabet, tüberküloz, otoimmün hastalıklar, romatoid artrit üzere kronik hastalıklar nedeniyle şahısta oluşan anemi durumu da MCV düşüklüğüne neden olabilir.
Sideroblastik anemi:
Sideroblastik anemi kalıtsal olarak aktarılan bir anemi durumudur. Genlerin üzerinde yaşanan mutasyonların bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu mutasyon sonucunda kırmızı kan hücreleri demir biriktirir ve MCV pahası düşer.
Vitamin eksiklikleri:
MCV düşüklüğünün temel nedeninin demir eksikliği olduğunu anlaşıldı ancak tıpkı vakitte bakır eksikliği de MCV düşüklüğüne neden olmaktadır. Benzeri biçimde, B6 başta olmak üzere bu çeşitteki vitaminlerin eksikliği de MCV düşüklüğüne neden olabilir.
Radyoterapi:
Farklı kanser tiplerinin tedavisi için kullanılan radyoterapi formülünün yan tesirlerinden bir tanesi de kırmızı kan hücrelerinin boyutunun küçülmesidir. Bu nedenle radyoterapi gören bireylerde MCV bedelinin düşük çıkma ihtimali bir epey yüksektir.
MCV düşüklüğünü kolay kolay anlamanızı sağlayan belirtiler:
- Halsizlik
- Yorgunluk
- Solgun cilt
- Çarpıntı
- Çocuklarda katılırcasına ağlama
- Nefes darlığı
- Saç dökülmesi
- Çabuk yorulma
- Tırnak kırılmaları
- Huzursuzluk hissi
- Konsantrasyon kaybı
MCV bedeli düşük olan şahıslarda yaygın olan görülen belirtilerden kimileri bu halde. Şayet bu belirtlerden birini ya da birkaçını hissediyorsanız MCV kıymetinizin düşük olduğundan şüphelenerek uzman bir doktora muayane olmalısınız.
MCV yükselirse ne olur, neden yükselir?
- B12 eksikliği
- Folik asit eksikliği
- Miyelodisplastik sendrom
- Alkolizm
- Hipotiroidizm
- Farklı ilaç kullanımları
B12 eksikliği:
Vücutta B12 vitamini eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan megaloblastik anemi, MCV bedelini yükselten rahatsızlıklardan bir adedidir. Mide rahatsızlığı ile de irtibatlı olan bu anemi çeşidi direkt olarak B12 eksikliği ile alakalıdır lakin anemi oluşmasa bile B12 eksikliği durumunda MCV bedeli yükselebilir.
Folik asit eksikliği:
B kümesi vitaminlerden bir tanesi olan folik asit, aminoasitlerin dönüşümü için hayati değere sahiptir ve eksikliği durumunda kırmızı kan hücreleri büyüyebilir. Yetişkin bir kişinin günde 240 ug folik asit alması gerekirken hamilelerde bu muhtaçlık 400 ug olarak tavsiye edilir. Dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
Miyelodisplastik sendrom:
Anemi, trombositopeni kanamaları, enfeksiyon ve ateş üzere belirtileri olan miyelodisplastik sendrom, kromozomal anormallikler sonucu ortaya çıkan bir hastalık tipidir. Lösemiye dönme ihtimali olan bu sendrom kaynaklı olarak MCV bedeli yükselebilir.
Alkolizm:
Tüm kötülüklerin anası olan alkol, MCV yüksekliğinin de ana sebeplerinden bir adedidir. Günde 80 gram üzerinde alkol kullanan bireylerde oluşabilen makrositik anemi kaynaklı olarak kırmızı kan hücreleri de büyüme eğilimi gösterir.
Hipotiroidizm:
Tiroid hormonu, kırmızı kan hücrelerinin üretiminde direkt bir tesire sahiptir. Hipotiroidizm yani tiroid hormonu eksikliği durumunda kırmızı kan hücrelerinde büyüme görülür ve bu nedenle de MCV bedeli yüksek çıkar.
Farklı ilaç kullanımları:
Yukarıda saydığımız tüm bu durumlara neden olan, kişinin kullandığı ilaçlar olabilir. Çünkü birtakım ilaçlar B12 ve folik asit emilimini engellemektedir. Antiviral ilaçlarda, kanser ilaçlarında, şeker ilaçlarında, sıtma ilaçlarında ve epilepsi ilaçlarında bu yan tesir sıkça görülebilir.
Kan analizinde kırmızı kan hücrelerinin boyutunu gösteren bir kıymet olan MCV nedir, yüksekliği ve düşüklüğü ne manaya gelir sorularını yanıtladık. Anlattıklarımız sadece bilgilendirme gayelidir. Tüm sıhhat mevzularında olduğu üzere MCV bedeliniz hakkında da en yanlışsız ve size özel bilgiyi uzman bir tabipten almanız gerektiğini unutmayın.