Oyun Dünyasının Nuri Bilge Ceylan’ı: Metal Gear Solid, Death Stranding Üzere Üretimleriyle Bildiğimiz Hideo Kojima’nın Hayatı

Metal Gear Solid serisi, Silent Hill P.T. ve Death Stranding üzere oyun dünyasında büyük ses getirmiş üretimlerin yaratıcısı olan Kojima’nın, oyun dünyasına katkıları kaçınılmaz bir gerçek. Oyunlarını âdeta bir film edasyıla yapan ve bugün oyun dünyasında efsanevi bir isim hâline geldi.

Yer yer sansasyonel olaylar yaşayan ve gizemli tweet’leri ile ilgi konusu Kojima, pek çok kişinin bilmediği hayat öyküsüne sahip. 

Kojima’nın sinema tutkusu çok eskilere dayanıyor desek palavra olmaz.

1963 yılında Tokyo’da doğan Kojima, küçüklüğünden itibaren klasik filmler izleyerek büyüdü. Ailesiyle birlikte yaptıkları sinema geceleri, Kojima’nın hayal dünyasını genişleten şeylerden biri oldu.10 yaşına bastığında, hayatının dönüm noktası denilebilecek bir şey  yaşandı.

Ailesi, Kojima’nın tek başına sinemaya gidebilmesi için bir “film raporu” yazma zorunluluğu koydu. Bu tecrübe, onun kendi öykülerini anlatma dileğini tetikledi ve film yönetmeni olma gayesinin birinci kıvılcımlarını ateşlemişti.

Ancak maalesef ki çok genç yaşta babasını kaybetti ve hayat onu derin bir yalnızlık hissiyle baş başa bıraktı. Kendisi o kadar yalnızlaşmıştı ki çocukluk yıllarında bu durumun üstesinden gelebilmek için sürekli televizyon açtığını söylemiş.

Bonus bilgi: Kendisi şu an bu yaşında bile yalnız kalmamak için televizyon açtığını söylüyor.

Babasının vefatından sonra annesi çalışmak zorunda kaldığı için daha da yalnızlaşmıştı.

Bu süreçte sinema onun en büyük dostu oldu. Hayatı, zorluklarla dolu olsa da içindeki yaratıcı ateşi asla sönmedi; bilakis bu hayaline daha da çok tutundu. Arkadaşlarıyla birlikte, bulduğu 8mm’lik bir kamerayla zombi sinemaları çekmeye çalıştı. Fakat Japonya’da sinemayla ilgili bir meslek o periyotlarda neredeyse imkânsızdı.

Bu olanaksızlıklardan dolayı ilgisi olmayan bir alanda okumak zorunda kaldı. Üniversitede ekonomi eğitimi almasına rağmen boş vakitlerinde öyküler yazmaktan hiç vazgeçmedi. Yazdığı kıssaları mecmualara gönderdi lakin hiçbiri yayımlanmadı.

Madem sinema bölümüne giremiyorum, o vakit ben de oyun dalında kıssalar yaratırım diyen Kojima’nın oyun dalına girişi bile sinemalar yüzünden olmuş.

Üniversite 4. sınıftayken Famicom ile tanışan Kojima, oynadığı bir oyundan o kadar çok etkilendi ki oyun dizayncısı olmaya karar verdi. Oynadığı oyun Shigeru Miyamoto’nun yaratmış olduğu Super Mario Bros.’tu. Kendisi hâla Üstün Mario Bros.’tan oyun dünyasının Big Bang’i (Büyük Patlama) diye bahsediyor.

Aslında bu dal, Kojima’nın istediği şeyden çok da uzakta değildi. Zira sonuçta cihan tasarlayıp hayalindeki işi farklı bir mecrada icra edebilecekti. Annesi, verdiği bu karar karşısında Kojima’dan desteğini asla eksik etmedi.

Konami’ye iş başvurusu yaparak MSX ekibinde yer aldı ve birinci tecrübesini Penguen Adventure isimli oyun ile yaşadı.

O vakitler daha oyun meslek tabirlerinin bile oturmadığı hatta olmadığı bir dönemde, ismini duyurmuş tek oyun şirketi olan Konami’ye başvurdu. Aslında daha çok Famicom’u geliştirmek ve arcade oyunları yapmak isteyen Kojima, Konami tarafından MSX birimine tasarımcı ve planlama müdürü olarak atandı.

Teknik bilgisi neredeyse hiç olmamasına karşın; kararlı, istikrarlı ve çalışkan olması Konami yetkililerinin dikkatini çekti ve bu istikrarı “Penguen Adventure” isimli oyunun direktör asistanlığına atanmasına vesile oldu. Yer aldığı bu oyun çok ses getirmedi ama oyun rol yapma ve alternatif sonlar gibi yenilikçi özelliklere sahipti.

Yaptığı oyuna eklediği özellikler sonrası Konami’nin daha da dikkatini çeken Kojima, kendi oyununu yapmak için fırsat elde etti lakin bu proje Konami tarafından reddedildi.

Bilinenlere nazaran aksiyon odaklı bu oyun, Titanik gemisinde “Maskeli Savaşçı” isimli bir bayan karakterin gözünden anlatılan bir kıssaya sahipti. “Lost Warld” isimli bu proje, MSX için fazla karmaşık olması sebebiyle hayata geçemedi.

Bu olay sonrası Kojima, iş arkadaşları tarafından dalga konusu bile oldu ve hakikaten çok büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. Bu yarım kalan efsane hâlâ birçok oyuncunun gönlünde yankılanan bir hayal olarak yaşamaya devam ediyor.

Konami’nin şiddetli bir kararla Kojima’ya verdiği son talih, Metal Gear serisinin oluşmasına sebep oldu.

Aksiyon oyunlarının tanınan olduğu bir periyotta Konami de askeri temalı bir aksiyon oyunu projesi üzerinde çalışıyordu fakat projede teknik ıstıraplar vardı. Oyunun aksiyon odaklı yapısı, o devirdeki teknoloji karşısında yetersiz kalıyordu. Kojima’nın başlangıçta zorlayıcı görünen bir projeyi devralması, oyun serüvenindeki dönüm noktası oldu.

The Great Escape sinemasındaki Steve McQueen’in Nazilerden gizlenerek kaçmaya çalıştığı sahneden etkilenerek Metal Gear’ı yarattı. Bu oyun, oyuncuları yalnızca aksiyonla büyülemedi ayrıyeten farklı bir tecrübe sunarak gizlilik oyunlarının da öncüsü oldu.

Sıra geldi Metal Gear’ın oyun dünyasında yavaş yavaş yükselmesine. Aslında bu periyotta isim değişikliğine gidildi diyebiliriz.

Normalde bu serinin devam edileceğinden haberi olmayan Kojima, tren yolcuğu esnasında iş arkadaşı tarafından oyunun yapım evresinde olduğunu öğrenmiş. Ne kadar komik değil mi? Bir oyuna başlıyorsunuz ve tabir yerindeyse sizden bilinmeyen gizli iş yapıyorlar.

Tren seyahati esnasında çok hırslandığını düşündüğümüz Kojima, trende oyunun taslağını çıkartmış ve seyahatten sonra yaptığı birinci iş Konami’ye gitmek olmuş. Konami’den onay aldıktan sonra Metal Gear’ın 2. serisi olan Solid Snake’i yapmaya bu formda başlamış. 

Metal Gear 2’den sonra büyük bir muvaffakiyet yakalayan Kojima, 3. devam oyunu yaparak serinin ismini direkt Metal Gear Solid olarak planlamış. Bunun sebebi ise bizce hayli mantıklı; beşerler neden birinci 2 oyunu oynamadan 3. oyunu oynamayı seçsinler ki fikriyle hareket eden Kojima, bu türlü bir radikal karar almış.

PlayStation 1 için çıkarttığı Metal Gear Solid, oyun dünyasının ihtilali oldu. “Nasıl yani?” dediğinizi duyar üzereyiz, bunun pek çok sebebi var:

Gerek sinemaları aratmayacak hikâye anlatımı, birinci defa 3 boyutlu oyuna geçilmesi, seslendirmen kullanımı ve öne çıkan zımnilik ögeleriyle oyun dünyasının en başarılı üretimlerinden biri oldu. O yüzden rastgele bir oyuncuya Hideo Kojima’yı sorsanız: “O bir efsane” karşılığını almanız epeyce yüksek bir ihtimal.

Böyle başarılı bir imalden sonra Kojima’dan çok etkilenen öbür oyun şirketleri, bu şekil oyunlar çıkartarak âdeta piyasanın şahlanmasına sebebiyet verdi. Bundan sonra serinin devam oyunları da muvaffakiyet konusunda hiç sürat kesmedi ve bulunduğu kesimde her sene ses getirmeye devam etti.

Bunca başarılı oyunun akabinde maalesef ki Konami ile olan süreci pek de uygun gitmedi.

Kojima, Metal Gear Solid serisine yeni oyunlar kazandırmak için gayret sarf etti ve şirketin en üst noktalarına yükseldi. Ancak geliştirme araçları ve projelerdeki maliyet artışıyla Konami ile münasebeti daha da gerildi. Del Toro ile olan iş birliği, Silent Hill P.T.’yi yaratma yolunda başladı ve Kojima, oyunlarının yanı sıra sinema sanayisine de ilgi gösterdi.

Konami’nin mobil oyunlara yöneldiği bir devirde, sanatsal çalışmalarının şirketin odak noktası olamayacağını fark ederek ayrılık noktasına geldi. Bu gerginlik, Kojima’nın Silent Hill projesinin iptal edilmesiyle ve Metal Gear Solid V’in tamamlanması akabinde şirketten kovulmasıyla sonlandı.

Kojima, Konami’den ayrıldıktan sonra kendi stüdyosu Kojima Productions’ı kurdu.

Bu stüdyo altında Death Stranding’i yarattı. Oyun, oyuncuları rekabettten fazla birbirine yardım etmeye teşvik eden bir yapıya sahipti. Hollywood yıldızları; Norman Reedus, Mads Mikkelsen ve Lea Seydoux üzere isimlerin iştirakiyle ve gizemli yapısıyla büyük ilgi çekti.

Ancak oyunun çıkışı karışık tenkitlere neden oldu. Kimileri oyunun benzersiz mekaniklerini ve ince ayrıntılarını takdir ederken, kimileri oyunun temel yapısını ve kıssasını anlamakta zorlandı. Buna karşın, 2020’de PC’ye taşınmasının akabinde PlayStation 5 için geliştirilmiş bir Director’s Cut sürümü çıktı.

Kendisi Death Stranding 2’yi ne vakit çıkaracak bilinmez lakin serinin sinemasının geleceği Kojima tarafından duyurulmuştu. 60’ında olmasına karşın hâlâ bu dala gönül vermesi ve katkıda bulanabilmesi, oyuncu kitlesi için büyük bir nimet. Umarız ki Death Stranding sinemasının direktörlüğünü kendisi üstlenir.

Oyunlara dair öteki içeriklerimiz: