TikTok’ta Gençlerin Filistin’i Daha Çok Desteklemesi Tartışma Konusu Oldu: ABD, Çin’i “Beyin Yıkamakla” Suçluyor!
Bu kere İsrail ve Filistin ortasındaki sıkıntı nedeniyle bu durum gündem oldu. Ekseriyetle gençlerin kullandığı toplumsal medya platformu TikTok’ta Filistin’e artan destek, birçok İsrail destekçisini şaşırttı.
Şaşırmanın daha da ötesi, bu algının Çin tarafından yürütüldüğü ve gençlerin zihinlerini bulandıran bir platformdan öteye gitmediğine kadar türlü türlü tenkitler getirildi. Pekala TikTok’ta, bilhassa Amerikalı gençlerin Filistin’i desteklediği ne kadar hakikat?
Harvard Üniversitesi ve Harris Üniversitesinin yaptığı bir ankete nazaran, 18-24 yaş ortasındaki Amerikalıların %51’i, Filistin’i destekliyor.
ABD Temsilciler Meclisi Üyesi olan Mike Gallagher’ın bu hususla alakalı ele aldığı, kan kusup kızılcık şerbeti içtiği bir yazıya denk geldik. Yazının en başında kendisi İsrail’i desteklediğini alenen ortaya koyuyor. Bunun üzerine Filistin’i destekleyen Z jenerasyonunun beyinlerini yıkadığını düşündüğü TikTok algoritmasını da maksat alıyor.
“Amerikalıların çoğunluğu, dünya görüşü olarak bu kadar ahlakî açıdan iflas etmiş bir görüşü nasıl benimsedi?” sorusunu yöneltirken gençlerin artan TikTok kullanımına vurgu yapıyor. Bugün, Z jenerasyonunun yarısından fazlası için TikTok, en çok kullanılan toplumsal medya platformu ve Amerika’da da hayli yaygın. Gallagher, bu algoritmayı da Amerika’nın en değerli düşmanı Çin Komünist Partisi (ÇKP) tarafından denetim edilmesine bağlıyor.
(Editör yorumu: “Ahlakî açıdan iflas etmiş bir görüş”ten kastı, Hamas. Lakin bunu, Filistin halkının desteklenmesiyle eş paha tuttuğunu görüyoruz.)
TikTok’un ana şirketi ByteDance, Çinli bir şirkettir ve Çin’de özel bir şirket kavramı bulunmamaktadır.
Bu noktayı vurgulamak adına ByteDance’in baş editörü Zhang Fuping’in aynı vakitte şirket içindeki Komünist Parti topluluğunun lideri olduğu biliniyor. Gallagher, ABD’de gençlerin bu uygulamaya büsbütün bağımlı olduğunu, 12-17 yaş ortasındaki bireylerin %69,7’si, 18-24 yaş arasındakilerin %76,2’si ve 25-34 yaş arasındakilerin %54’ü TikTok’u kullandığını söylüyor.
Asıl anlatmak istediği ise TikTok algoritmasını Filistin’e dayanak kampanyası oluşturacak formda ayarlayan ÇKP’nin bilgi sansürü yaptığı ve her yaştan Amerikalıyı çeşitli mevzularda etkileyebildiği.
TikTok hakkında olumsuz haber yapan gazetecilere casusluk yaptığını söyleyerek bu uygulamanın bir propaganda yaptığını belirtiyor ve bu uygulamanın “dijital uyuşturucu” olduğunu söz ediyor. Yazısında tabir edilen raporlarda da TikTok’un Xinjiang, Tibet, Tiananmen Meydanı ve ÇKP için hassas öbür bahislerdeki içeriği sansürlediğine ve bastırdığına yer veriyor.
Bir rejimin çöküşü her vakit fikirler alanında mı başlar?
Konuyla alakalı pek çok rapor ortaya koyan Gallagher; Amerikalı gençlerin beyninin TikTok algoritması tarafından yıkandığını, X ve Y jenerasyonu haricinde Filistin’e verilen dayanakların tek sebebinin kolay bir toplumsal medya uygulaması olduğunu söz ediyor.
CIA Yöneticisi William J. Burns, FBI Yöneticisi Christopher Wray ve öteki istihbarat üyeleri; TikTok’un oluşturduğu ulusal güvenlik tehdidi konusunda ikazlarda bulunurken uygulamadaki yaygın Hamas yanlısı propagandaların Amerikalılar için bir uyanış daveti olması gerektiğini yineledi.
Konuyla ilgili bazılarının aklına “O zaman Amerika’da TikTok yasaklansın!” kanısı gelebilir.
TikTok kullanımının anayasal bir hak olduğunu ve onu yasaklamanın Amerikalıların tüzel haklarını ihlal edeceği savunuluyor. Ancak yabancı rakipler tarafından denetim edilen toplumsal medya uygulamalarının ABD pazarına hâkim olmasına müsaade verilmesi de savunulmuyor.
Ne TikTok’u yasaklamak ne de buna bir pürüz koymak Amerikalıların fikirlerini kısıtlamıyor. Bu yüzden söylenen tek şey, TikTok’un algoritması tarafından Amerikalı gençlerin fikirleriyle oynandığı. Ancak bu noktada garip bir durum yaşandı: TikTok, algoritmasıyla ilgili bir yazı paylaştı.
TikTok, teklif algoritmasının ve içerik kurallarının Çin hükûmetinden etkilenmediğini birçok defa belirtti.
TikTok’u eleştirenler, uygulamanın kullanılan dayanak hashtag’lerine dayanarak Filistin yanlısı hashtag’in İsrail yanlısı hashtag’den daha fazla görüntüde bulunduğunu belirtmek dışında rastgele bir delil sunmadı.
Eleştirilerin akabinde yayımladığı bir blog yazısında TikTok, görüntü hashtag sayılarını açıkça karşılaştırmanın, uygulamanın içeriğini değerlendirmenin “ciddi kusurlu” bir prosedür olduğunu savunarak “yanlış bilgi ve yanlış tanımlamaya” dayalı tenkitlere maruz kaldığını söyledi. Açıklamada, “Öneri algoritmamız taraf tutmaz.'” tabirine yer verildi.
Sadece #standwithisrael ve #freepalestine hashtag’lerine odaklanarak diğer hashtag’lerin kullanıldığı yahut hiç kullanılmadığı birçok görüntü da gözden kaçmış olabilir.
Son 30 gün içinde ABD’de #İsrail ve #Filistin etiketlerini içeren görüntüler yaklaşık 2 milyar sefer görüntülendi. Tıpkı mühlet zarfında ABD’de TikTok’ta #freepalestine 233.000 gönderide görüldü; bu, #standwithisrael etiketli görüntülerden tam 38 kat daha fazla.
#Filistin hashtag’i bu mühlet zarfında 237.000 gönderiye etiket oldu. Bu, #İsrail’den yaklaşık 50.000 daha fazla ancak toplam görüntülemelerdeki benzerlik, ortalama #İsrail görüntüsünün daha sık izlendiğini gösteriyor ve bu da TikTok eleştirmenlerinin argümanlarını daha da zayıflatıyor. TikTok, yazısında ortalama #standwithisrael görüntüsünün ABD’de ortalama #freepalestine görüntüsünden daha fazla izlendiğini de ortaya koydu.
Ayrıca bahisle ilgili yapılan yeni bir araştırma, Amerika’daki eski nesillerin tersine yeni nesillerin İsrail sempatisinin giderek azaldığını gösterdi. TikTok’un Amerika’da yasaklanabileceği yeni oluşacak gündemler ortasında olabilir. TikTok’un yayımladığı blog yazısına aşağıdaki kaynaklardan ulaşabilirsiniz.
İsrail-Filistin tansiyonu hakkındaki başka içeriklerimiz: