Venüs, Hala Faal Volkanlarla Dolu Olabilir!

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), 1989 yılında Magellan isimli bir uzay aracını fırlatmış, bu uzay aracı ile Güneş Sistemi’ndeki en sıcak gezegen olan Venüs‘ü incelemeye başlamıştı. Geçmişte elde edilen bulgular, bu gezegende 1600’den fazla büyük, 1 milyondan fazla küçük volkan bulunduğunu gözler önüne seriyordu. Bu volkanların en büyüklerinden bir tanesi de Maat Mons olarak isimlendiriliyordu. Uzmanlar, bu volkanın yakın bir etrafında volkanik aktiviteler gözlemlediklerini duyurdular.

Alaska Üniversitesi bünyesinde çalışmalarını sürdüren Robert Herrick, Dünya’ya en yakın gezegende hala aktif volkanlar olabileceğini duyurdu. Bu kıymetli bir duyuruydu zira Venüs’ün volkanik manada etkin olup olmadığına ait direkt müşahede bugüne dek yapılamamıştı. Bilim insanı, en yeni müşahedelerin 1991 yılında dayandığını söz ediyor.

Peki Venüs’ün etkin olduğu nasıl anlaşıldı?

Robert Herrick ve takımı, Magellan’dan alınan bilgileri inceledikleri sırada 1991 yılında garip bir olayın meydana geldiğini tespit ettiler. Gezegendeki birebir bölge, 8 ay arayla iki kere görüntülenmişti ve iki manzara birbirinden farklıydı. O denli ki Maat Mons’un yakınındaki nispeten küçük bir volkanın ağzı, 8 aylık süreçte 2 kilometrekareden 4 kilometrekareye çıkmıştı. Üstelik volkanın ağzı birinci görselde dairesel yapıdayken, ikinci görselde böbrek haline gelmiş ve iç kısmı da karanlıklaşmıştı. İşte bu bulgular, Venüs’ün hala faal olduğunun açık bir göstergesiydi. Araştırmacılar, volkanın ağzındaki karanlık alanın bir lav gölü olduğunu kestirim ediyorlar.

Yukarıdaki fotoğrafta Maat Mons isimli yanardağın etrafına ilişkin bir fiziki harita yer alıyor. Sağ kısımda kalan Magellan görüntülerinde ise tıpkı alana ilişkin fotoğraflar. 8 ay ortayla çekilen fotoğrafların ne kadar farklı olduğunu rahatlıkla görebilirsiniz. “New Flows” olarak belirtilen alan lav kalıntısını, “Expanded Vent” isimli alan ise genişleyen volkan ağzını gözler önüne seriyor. 

Şunu da belirtmeden geçmeyelim; Robert Herrick, kestirimlerini yorumlatmak için NASA’nın Venüs ile ilgili projelerinden sorumlu isimleri ortasında olan Scott Hensley ile birlikte çalıştı. Bu süreçte günümüz teknolojileri ile çeşitli simülasyon çalışmaları yapıldı. Yapılan çalışmalar, Magellan’dan elde edilen imajların nitekim bir patlama olduğunun düşünülmesine yol açtı. Uzmanları heyecanlandıran gelişme, 10 yıl sonra çok daha büyük kıymet arz edecek üzere görünüyor. Çünkü gerek NASA gerekse Avrupa Uzay Ajansı, 2030’lu yıllarda Venüs’ü inceleyecek yeni uzay misyonları oluşturuyorlar. Çağdaş uzay araçları ile yapılacak çalışmalar, Venüs ile ilgili çok daha ayrıntılı bilgilere ulaşılmasını sağlayacaktır.